“`html
Eyüp SERBEST
Türkiye, cep telefonu teknolojisi ile ilk kez 1994 yılında tanıştı. İlk cep telefonu görüşmesi ise 23 Şubat 1994 tarihinde dönemin Başbakanı Tansu Çiller’in Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’i aramasıyla gerçekleşti. Fakat cep telefonlarının daha geniş kullanım alanlarına yayılması ve toplumda benimsenmesi, bu olaydan sonra yıllar aldı.
İLK ADIMLAR: ARAN KAZAN KAMPANYASI
2000’li yıllara geldiğimizde cep telefonu hayatımızın önemli bir parçası haline gelmişti. Yeni kurulan bir GSM operatörü, “Cep telefonuyla konuşur, kontör kazan” adlı bir kampanya başlattı. Bu kampanya kapsamında, yapılan her 5 dakikalık bir konuşma sonrası otomatik olarak cep telefonlarına kontör yükleniyordu. Ancak bu kampanya, Türkiye’de telefon dolandırıcılığının ilk örneklerinin de ortaya çıkmasına zemin hazırladı.
DOLANDIRICIYLA YAPILAN GÖRÜŞME
Emekli polis İsa Altun, 2016 yılında kaleme aldığı “Ortam Sanal Suç Gerçek” adlı kitabında, Türkiye’nin ilk dolandırıcılarından biri olan A.Z. ile bir araya gelerek dolandırıcılığın kökenlerini araştırdı. A.Z. ilkokul mezunu olup, askerlik dışında Şanlıurfa’dan çıkmamıştı. Hapse girmesinin ardından dolandırıcılığı bırakmıştı. A.Z., kitabında dolandırıcılığın başlangıcını şu şekilde anlattı:
“Dolandırıcılık, ilk başta masum bir şekilde başladı. Bir GSM operatörü, abonelerine yönelik bir kampanya başlattı. İyi Arapça bilen bazı kişiler yurtdışında yaşayan akrabalarını arayıp, onlar tarafından çağrı bırakılmasını sağlıyordu. Gelen çağrıyı yeniden arayan kişiler, dolandırıcılara kolayca hedef oluyordu.”
YENİ YÖNTEMLER: ERGENEKON BOYUTU
Dolandırıcılığın yöntemleri zamanla evrildi. 2006 ve 2007 yıllarında, Ergenekon soruşturmaları döneminde, dolandırıcılar bu süreçten yararlanarak insanları korkutmaya başladı. Bu şekilde, dolandırıcılar bazı bireylerden bilgi çalarken, ikinci bir grup da bireyleri cep telefonlarından arayıp manipüle ediyordu.
PSİKOLOJİK TAKTİKLER: HİPNOTİZE ETME
Dolandırıcılar kurbanlarını korkutmakla kalmayıp, aynı zamanda güven verici söylemlerle de yönetti. Bu süreçte, uydurdukları hikayeleri desteklemek için telefon üzerinden yaptıkları görüşmelerde, sanki gerçek bir yetkili varmış gibi davranıyorlardı. Kurban kendini güvende hissettiğinde, genellikle kötü niyetli kişilere paralarını kaptırıyordu.
10 BİN TL İÇİN GÖRÜŞTÜLER
Bazı dolandırıcılar, “10 bin TL kazandınız” mesajıyla aradıkları insanları kandırıyordu. Hedeflerine gerek olmadığını bilmelerine rağmen “500 lira masrafı var” diyerek, bu parayı da topluyorlardı.
ERGENEKON’DAN FETÖ’YE GEÇİŞ
Ergenekon süreçlerinin sona ermesiyle dolandırıcılar, bu sefer FETÖ bahane edilerek türlerini değiştirdi. Emniyet Genel Müdürlüğü, halka uyarılarda bulunarak, bu tür dolandırıcılara itibar edilmemesi gerektiğini duyurdu.
TEK ÇARE: TELEFONU KAPATMAK
Görülüyor ki, başlangıçta kontör kazanma amacıyla cep telefonunu kullanmaya başlayan dolandırıcılar, zamanla işi büyütmüş ve uluslararası hacker ağlarıyla işbirliği yapmaya başlamışlardır. Dolandırıcılığa karışmış ailelerin bilgileri veren kişilerin kimlik bilgileri ve adreslerini aktarıp, hedeflerine ulaşmaya çalıştıklarını bilmek gerekir. Tek kurtuluş yolu, telefon görüşmesini derhal sonlandırmaktır. Türkiye genelinde yapılan bilgilendirmelerle bu tür dolandırıcılıklara dikkat çekilmiştir.
TEKNOLOJİYLA EVRİLEN DOLANDIRICILAR
Zamanla teknoloji geliştikçe dolandırıcılar da bu değişime ayak uydurdu. Yapay zeka aracılığıyla, ünlü kişilerin görüntü ve seslerini taklit ederek dolandırıcılığa alet edilebiliyor. Daron Acemoğlu, bu durumu sosyal medyada dikkat çekerek, dolandırıcılara karşı önlem alınması gerektiğini belirtti.
ÜNLÜLER DE KURBAN OLDU!
- Prof. Dr. Erdener Yurtcan: 4.5 milyon TL kaybetti.
- Prof. Dr. Canan Karatay: 50 bin dolar ve 10 bin TL’den oldu.
- Yazar Adalet Ağaoğlu’nun eşi, 50 bin lira dolandırıldı.
- Şarkıcı Ümit Sayın: 30 bin TL kaybı yaşadı.
- Futbolcu Burak Yılmaz: Dolandırıcılara 10 bin TL gönderdi.
- Müzisyen Sadun Aksüt: 73 bin TL’sini kaptırdı.
- Eski bakan Azimet Köylüoğlu: Dolandırıcıların kurbanı oldu.
- Sosyolog Nilüfer Narlı: Dolandırıcı tarafından tüm parası alındı.
- Prof. Dr. Ahmet Demirel: Çok sayıda altın ve para kaybetti.
- Eski İzmir milletvekili Remzi Özen: 2 milyon lira dolandırıldı.
- Emekli Orgeneral Hurşit Tolon: 12 bin 260 dolarını kaptırdı.
DOLANDIRICILIĞIN CEZALARI NELER?
Telefon dolandırıcılığı, Türk Ceza Kanunu’nda iki farklı biçimde ele alınır. Birincisi klasik dolandırıcılık, diğeri ise nitelikli dolandırıcılıktır. Klasik dolandırıcılığa verilen ceza 1 yıl ila 5 yıl arasında hapis ve para cezası olarak belirlenmiştir. Nitelikli dolandırıcılık hükümleri uyarınca, telefon dolandırıcılarına 3 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası verilebilmektedir.
İLGİLİ HABERLER
Dolandırıcılar Bedri Baykam’ı hedef aldı.
patronlardunyasi.com
“`
